Deel dit
door Eildert van Dijken op wo 1 jul 2015
Als je thuis bent, gebruik je wifi. Op de zaak of in gebouwen maak je ook zoveel mogelijk gebruik van wifi. Alleen onderweg is het nodig om van mobiele data gebruik te maken via 3G of 4G. Maar hoe gaat dat deze zomer als we op vakantie gaan?
Wifi- en 4G-connectiviteit op vakantie
Uit onderzoek blijkt dat mobiele apparaten veel meer data versturen over wifi dan over 3G en 4G. Dit is soms wel tien keer zoveel. In Nederland is dat ook logisch: als je thuis bent, gebruik je wifi. Op de zaak of in gebouwen maak je ook zoveel mogelijk gebruik van wifi. Alleen onderweg is het nodig om van mobiele data gebruik te maken via 3G of 4G. Maar hoe gaat dat deze zomer als we op vakantie gaan? Eildert van Dijken, senior consultant bij Strict – een onafhankelijk ict-adviesbureau met kernexpertise in communicatietechnologie – neemt ons mee in de wereld van wifi.
Voor mij was het als kleine jongen heel normaal om op vakantie voor langere tijd geen contact met het thuisfront te hebben. Een kaartje sturen, dat was normaal. Het kwam ook voor dat we sneller thuis waren dan de ansichtkaart. Als je dan echt even wilde bellen, waren er telefooncellen. Daar ging heel wat muntgeld doorheen, vooral bij internationale gesprekken. Als je pech had, stond er ’s avonds na het eten een lange rij voordat je aan de beurt was. Tegenwoordig is dat wel anders. Er zijn genoeg mensen die op vakantie ‘incommunicado’ zijn, maar zelfs de oudere generatie wil af en toe contact met de kinderen en kleinkinderen. Een foto delen in een Whatsapp-groep is dan toch wel gezellig. Voor de jeugd is dit helemaal een basisbehoefte: ouders krijgen vaak hun kroost niet meer mee naar campings zonder wifi.
Wifi op de camping
Als een groter netwerk wordt gebouwd, is het mogelijk om de accesspointzenders onderling te koppelen via wifi. Dit heet WDS (Wireless Distribution System) en is een uitkomst als men geen glasvezel wil neerleggen. Het nadeel ervan is dat het doorgeven van pakketjes onderling ook zendtijd in beslag neemt. Als twee zenders gekoppeld zijn, neemt de wifi-capaciteit af met ongeveer 50 procent. Als er drie zenders op deze manier onderling gekoppeld zijn, blijft er nog maar 25 procent over van de normaal beschikbare capaciteit. De beschikbare datasnelheid is daardoor minimaal, vooral als er veel gebruikers zijn.Moderne smartphones gedragen zich over het algemeen netjes op mobiele netwerken. Allerlei synchronisaties en updates worden dan niet gedaan, dat gebeurt pas als deze toestellen weer op een wifi-netwerk zitten. De hoeveelheid data die een smartphone verstuurt en ontvangt ligt op wifi daardoor sowieso veel hoger. Op campingnetwerken is de beschikbare capaciteit helaas lager.
Campings bevinden zich over het algemeen op een mooie landelijke locatie, ver weg van de bebouwde kom. Helaas is daardoor de beschikbare datasnelheid vaak beperkt tot een adsl-verbinding met bijvoorbeeld 16 Mbit/s. Voor een doorsnee huishouden is deze datasnelheid tegenwoordig al krap; veel mensen zijn al overgestapt op de kabel of hebben glasvezel. In het buitenland is coax of glasvezel naar een camping geen vanzelfsprekendheid en ook in Nederland is het meestal niet beschikbaar. Soms worden straalzenders gebruikt om de afstand tot de bebouwde kom te overbruggen. De snelheid voor de hele camping of het hotel ligt meestal niet hoger dan een snel kabelmodem of glasvezel thuis.
Als de 16 Mbit/s adsl-verbinding op een camping met 300-400 plaatsen gedeeld moet worden met ongeveer 1.000 mobiele apparaten (twee tot vier smartphones, tablets en laptops per gezin mee op vakantie is heel gewoon), blijft er gemiddeld maar zeer beperkte datasnelheid over per device. Gelukkig worden niet alle apparaten tegelijk gebruikt, maar vooral smartphones blijven bijna continu data versturen. Als gebruiker kan Whatsapp nog, buienradar af en toe, maar Facebook zal slecht werken en Netflix is al helemaal onmogelijk. Ook in hotels zijn er vaak deze beperkingen.
Op staanplaatsen zijn mensen met een slechte verbinding soms op het idee gekomen om een wifi-repeater mee te nemen van thuis. Hierdoor wordt hun verbinding iets beter, maar voor de andere gebruikers wordt de verbinding nog slechter. Ook zijn er speciale buitenantennes die bijvoorbeeld met een usb-kabel op de laptop kunnen worden aangesloten (zie foto). Voor sommige situaties (bijvoorbeeld ver van een wifi-zender op de camping) kan dit een oplossing zijn.
Campingeigenaren merken dat zeker voor seizoensplaatsen een goede internetconnectiviteit noodzaak is geworden. Helaas zijn de wifi-verbindingen niet hetzelfde als de privéconnectie thuis. Op campings is de gratis wifi gelimiteerd tot bijvoorbeeld de receptie of toegestaan voor één device, voor andere zaken moet men bijbetalen. Gemiddeld bedragen de kosten hiervoor ongeveer twee euro per dag.
Verkeersgroei
De hoeveelheid data die we gebruiken is enorm aan het groeien. Vorige maand werd bekend dat het mobiele data gebruik in Nederland (3G/4G) sterk is gestegen. De groei op wifi-netwerken is de afgelopen jaren ongeveer 50 procent per jaar geweest. In ons dagelijks leven maken we steeds meer gebruik van apps en internettoegang. Hierdoor gebruiken we elk jaar steeds meer data. De grootste frustratie voor sommige mensen is als ze niet verbonden zijn. Zijn er nog dagen dat u zonder uw smartphone weggaat? Voor mij is dit al ondenkbaar: contact met de rest van het gezin is dan niet meer mogelijk, contact met mijn collega’s en klanten is dan sterk vertraagd en ik heb geen toegang tot allerlei informatie die toch wel erg gemakkelijk is. We leven echt in een informatietijdperk. Bijna al deze data wordt uiteindelijk verstuurd via wifi of mobiele netwerken.
Door de groei van het verkeer is het noodzakelijk om capaciteit goed in de gaten te houden en waar nodig uit te breiden. Net als met snelwegen: als het verkeer blijft groeien, komen er vanzelf problemen. Operators zijn daarom druk bezig met de uitrol van 4G en houden de beschikbare capaciteit goed in de gaten.
Bij wifi is het overzicht wat lastiger, vooral omdat er heel veel verschillende wifi-netwerken zijn. Bouwen en aanleggen van wifi-netwerken is niet hetzelfde als het onderhouden en optimaliseren. Bij grote bedrijven is dit meestal wel geregeld (maar ook niet altijd!). Op vakantieparken, hotels en campings is dit lang niet altijd het geval. Vaak wordt een wifi-netwerk aangelegd en wordt er verder niet naar gekeken. Pas bij klantklachten wordt er naar het systeem gekeken of de leverancier gebeld. Bij 50 procent groei van het verkeer elk jaar komen die problemen vaak sneller dan men denkt. De investeringen voor een wifi-netwerk bedragen al snel enkele tienduizenden euro’s en die moeten ook ergens worden terugverdiend. Elk jaar uitbreiden kost daarnaast een aanzienlijk bedrag.
Veiligheid
Het grote nadeel van wifi-hotspots zijn de potentiele risico’s. Het verkeer op het wifi is voor iedereen in de omgeving te ontvangen en te bekijken. Ook netwerken die beveiligd zijn met een wachtwoord zijn niet veilig; dit wachtwoord is immers voor iedereen hetzelfde. Inlogwachtwoorden voor e-mailaccounts komen soms onversleuteld voorbij en ook de websites die je bezoekt zijn voor iedereen zichtbaar. Als je computer het netwerk vertrouwt, wordt zelfs informatie op je harde schijf met anderen gedeeld.
Het wordt pas echt kritisch als iemand dichtbij (bijvoorbeeld in een andere hotelkamer of een paar caravans verderop) een wifi-hotspot activeert met dezelfde netwerkcode. Zonder dat je het weet zal je tablet of laptop met dat netwerk contact maken. Op dat moment zijn nog veel meer nare zaken mogelijk, omdat al het verkeer via deze hotspot loopt. Dit noemt men een ‘man in the middle attack’. En dit is niet duur of complex: voor minder dan honderd euro is een geweldige hacktool te krijgen. Met een eenvoudige accu is dit simpel draagbaar te maken en overal te gebruiken. Door experts wordt daarom afgeraden om via een publieke hotspot bankzaken te regelen of betalingen te doen. Deze problematiek is afwezig in mobiele netwerken. Op 4G moet bijvoorbeeld het netwerk zich eerst authentiseren (bewijzen dat het echt het mobiele netwerk is) voordat je mobiel contact maakt. Door deze en andere maatregelen zijn mobiele netwerken veiliger.
Wifi of 4G?
Op vakantie in Nederland kun je misschien voor twee euro per dag internet op de camping krijgen. De snelheid is dan bijvoorbeeld 1-2 Mbit/s. Dat bedrag is hoger dan een 4G-bundel van ongeveer 5GB, wat als sim-only rond een euro per dag kost in Nederland. De snelheid van 4G zit meestal wel op 10-20 Mbit/s. Los van het soms lastig inloggen, is op vakantie in Nederland 4G sneller en normaal gesproken goedkoper dan de camping-wifi. Bij een grote 4G-bundel is het zelfs mogelijk om uitgebreid video te kijken. De landelijke dekking is bij 4G nu al veel beter dan vroeger bij 3G dankzij het grotere bereik van de lage frequenties die worden toegepast (800 en 900MHz). Veel vakantieplekken hebben tegenwoordig al goede 4G-dekking.
Tijdens de afgelopen meivakantie was het weer niet altijd mooi, waardoor er door ons gezin behoorlijk wat tijd binnen werd doorgebracht. Ondanks de afspraak om geen filmpjes te gaan kijken, is er in één week op twee smartphones toch ongeveer 3GB aan data verstuurd dankzij 4G. Op de 4G-bundels was dit geen probleem en werden we tijdig gewaarschuwd, maar het is wel iets om in de gaten te houden.
In het buitenland is wifi in mijn ervaring ook rond de twee euro per dag, waarbij de snelheid meestal niet geweldig is. Een datasnelheid van 1-2 Mbit/s is vaak het maximum. Soms is het wifi gratis, maar is de kwaliteit zeer slecht. Bij T-Mobile, Vodafone en KPN zijn er ook bundels voor op reis te krijgen, waarbij men vanaf twee euro per dag bijvoorbeeld 20 of 30MB aan data mag gebruiken. Zwaardere bundels kosten bijvoorbeeld vier of vijf euro, wat inclusief 60 tot 100MB aan data is. Helaas is nog niet overal op vakantieoorden in het buitenland 4G beschikbaar. De prijs-kwaliteitverhouding voor 4G of wifi in het buitenland is met de juiste bundel denk ik vergelijkbaar. Helaas zijn de plannen om kosten voor dataroaming helemaal te af te schaffen uitgesteld, anders was de keuze makkelijker.
Conclusie
Connectiviteit is voor ons een basisbehoefte geworden. Campingeigenaren doen daarom veel om wifi aan te bieden. Helaas zijn voor hen de investeringen fors, terwijl klanten snel klagen als er problemen zijn. Toch is het wifi-netwerk dankzij de bijdrage van vakantiegangers bij de betaalde netwerken een prima bron van inkomsten. In het verleden konden 2G en 3G op snelheid en kosten niet concurreren met wifi. Nu is dat anders. Met de huidige prijsstructuur en snelheid van 4G kan wifi in Nederland niet goed concurreren, maar nog niet iedereen heeft 4G. In het buitenland is bij afwezigheid van 4G-dekking wifi een alternatief, maar met de nieuwe ‘op reis’-bundels spelen operators goed in op onze behoefte. Door 4G neemt de grootste druk op sommige camping-wifi-netwerken al weer af. Het verkeer op het 4G-netwerk zal de komende jaren verder stijgen, maar voorlopig is dat een sneller en veiliger alternatief. En met de juiste bundel zeker niet duurder. Door de 4G-telefoon als hotspot te gebruiken of met een MiFi-device (een losse 3G- of 4G-router met hotspot) te werken kunnen ook de tablets en laptops verbinding krijgen.
Deel dit
Ontvang updates via mail
Recent Blogs
Hoe bereid je je voor op de databehoeften van AI? | AI in de Boardroom
Black-out op de loer: Drie praktische tips voor een valide preventiebeleid
