Artificial Intelligence: een gevaar?

Digitalisering en kunstmatige intelligentie: we zien (of we zien niet) dat Artificial Intelligence (AI) steeds meer rondom ons aanwezig is. We zien AI zijn intrede maken bij bijvoorbeeld Smart Cities en Public Safety. Maar ook soms heel dichtbij zoals in een mesh WiFi systeem of een slimme home speaker in huis. Hierbij kunnen allerlei waarden op het spel komen te staan betogen Corien Prins (voorzitter WRR) en Haroon Sheikh (projectcoördinator AI bij de WRR) in een artikel in het NRC Handelsblad (19 november 2021).

Passieve of actieve benadering?

De overheid kan afwachten tot AI haar ‘overkomt’, maar meestal is dat niet de beste optie, omdat er dan niet meer op te sturen is. De WRR (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) heeft pas een rapport gepresenteerd over de invloed van AI op de samenleving. Geconstateerd wordt dat als Nederland zich niet goed voorbereidt er kansen gemist kunnen worden. Maar ook dat het risico bestaat dat deze nieuwe technologie zodanig in de samenleving terechtkomt dat hier niet onze belangen mee zijn gediend. Het pleidooi is dat er door de overheid werk moet worden gemaakt van een aantal punten:

• Realistische beeldvorming, dus geen angst voor, maar goed begrip van wat AI is.
• Goed gebruik van AI door niet alleen naar de technologie zelf, maar ook naar de omgeving te kijken waarin deze wordt toegepast.
• Maatschappelijk tegenspel geven om ervoor te zorgen dat niet alleen enkele grote techbedrijven ermee aan de haal gaan en straks alles gaan bepalen, bijvoorbeeld wie er wel niet van mogen profiteren.
• Strategische visie op regulering ontwikkelen, zodat wetgeving niet reactief en ad hoc wordt.
• Verdienvermogen (kansen, concurrentiepositie van Nederland) en nationale veiligheid (bedreigingen) van ons land zeker stellen met betrekking tot de inzet van AI.

Praktisch voorbeeld van een onderzoek gehouden onder burgers door Motorola

Motorola geeft in een pas gehouden onderzoek onder 12.000 burgers aan dat deze zeggen steeds hogere verwachtingen te hebben van de overheid en Openbare Orde en Veiligheid en dat die daarbij geavanceerde technologie inzetten:

• 70% zegt dat openbare veiligheidsdiensten in staat moeten zijn om risico’s te kunnen voorspellen, een taak waarbij geavanceerde technologie steeds meer wordt ingezet.
• 68% zegt dat er bij een pandemie zoals nu er een grotere behoefte is aan inzet van veiligheidstechnologie.

Use case video surveillance

Één use case die wordt aangehaald gaat over het toenemende gebruik van video surveillance en de toenemende kracht van video analytics daarbij. Het voorbeeld wordt aangehaald waarbij in het openbaar vervoer en bij scholen gebruik wordt gemaakt van video die vastlegt of mensen een verhoogde lichaamstemperatuur hebben en/of geen mondkapje dragen. De meest geavanceerde technologie maakt gebruik van AI en maakt het hierbij mogelijk voor gebruikers om hiermee individuele personen uit de massa te kunnen filteren: een zeer krachtige operationele en onderzoekstool, maar die wellicht wel wat vragen oproept.  Zo’n voorbeeld laat zien dat het belangrijk is dat hier van tevoren over is nagedacht, dat er kaders zijn gesteld en er een visie is ontwikkeld op de toepassing van AI.