Agile voorbij de hype “Echt agile werken vraagt om meer dan een scrumbord en een stapel post-its”

Inspelen op een snel veranderende markt. Slagvaardig en pro-actief opereren. Constant verbeteren. Organisaties voelen goed aan dat ze met hun tijd mee moeten. Zij realiseren zich dat innovatie van levensbelang is en dat klantloyaliteit veel minder vanzelfsprekend is geworden. Ze voelen dat ze IT-mogelijkheden maar half begrijpen en benutten. Agile werken, zo hebben zij zich laten vertellen, gaat hen helpen. Agile is dé oplossing voor de grote uitdagingen van vandaag. En dus halen ze veranderbureaus in huis en gaan ze aan de slag met post-its en daily stand-ups. Ze zeggen tegen teams dat zij zich voortdurend moeten verbeteren en maken ze tijd voor retrospectives, definitions of done en andere scrum-gerelateerde zaken. Scrummasters en agile coaches zijn niet aan te slepen. De verwachtingen zijn hooggespannen, want met agile wordt straks alles beter. 

Ik was zo’n organisatieveranderaar die agile bij bedrijven naar binnen heeft gedragen. Maar op basis van mijn ervaringen voorspel ik dat de meeste organisaties over een paar jaar roepen: we hebben agile geprobeerd en het werkt niet voor ons. We gaan iets anders doen. 

De populariteit van agile heeft op dit moment veel weg van een hype. Organisaties hebben er torenhoge verwachtingen van en halen het in huis alsof het een wondermiddel is. Iedereen haakt aan en wie niet meedoet, mist de boot. Maar hypes zijn oppervlakkig en ook agile wordt vaak alleen gezien als een verzameling routines die vanzelf leidt tot verbetering. Agile erin, problemen eruit. 

Was het maar zo simpel. Het liefst heb ik het helemaal niet meer over agile, maar alleen nog over de drie pijlers die onder de oppervlakte een bedrijf overeind houden: klantgericht, lerend en wendbaar zijn. Daar gaat het om, daaraan wil je aan werken met een agile aanpak. Agile is niet het doel, maar een middel om klantgericht, lerend en wendbaar te worden. En dat vereist heel wat meer veranderingen in de organisatie dan een beetje scrummen en je dag starten met een stand-up. Daarvoor is het nodig dat organisaties zich hergroeperen rondom de vraag van hun klant, dat ze ontzuilen en ruimte maken om te mogen falen. 

Ik moet de eerste organisatie nog tegenkomen die zegt: we hebben gewerkt aan onze wendbaarheid, onze klantgerichtheid en aan ons lerend vermogen. We hebben het geprobeerd, maar het bleek niets voor ons te zijn. We gaan terug naar de bureaucratische moloch die we waren, tot we iets beters vinden. 

Niemand zegt dat, maar organisaties zeggen wel: we hebben agile geprobeerd en het werkte niet voor ons. Het is de oppervlakkige manier waarop ze met agile hebben gewerkt die zo’n houding mogelijk maakt.