Agile en de lerende organisatie

Waarom werken aan een lerende organisatie? 

Agile werken stelt organisaties in staat om sneller te leren van de dagelijkse praktijk dan traditionele manieren van werken. Maar alleen als we bereid zijn om ingrijpende veranderingen door te voeren, krijgt agile werken aan een lerende organisatie een echte kans. 

Je kunt alleen maar leren, als je waardeert wat er fout gaat, als je oog hebt voor wat er beter kan. Anders gezegd: je kunt pas leren als je weet wat falen is. 

Dat klinkt makkelijk, maar in organisaties stellen we falen helemaal niet op prijs. Succes hebben en gave dingen doen, daar zijn we gevoelig voor. De promotie gaat naar degene die zichzelf op dat punt het beste kan verkopen. En dat is zelden degene die het meeste heeft geleerd. 

Agile werken begint met transparant maken waarmee je bezig bent. Wat was het plan en waar sta je nu? Wat ging er goed? Waar hebben we gefaald? Wat kun je leren van het verschil tussen het plan en wat je hebt bereikt? 

Juist de focus op dat "falen" is belangrijk. We vinden dat ongemakkelijk, maar we kunnen niet zonder. Hoe hebben we ooit leren fietsen? Met vallen en opstaan — letterlijk. Pijnlijke knieën, huilend naar je moeder, maar met de wil om het de volgende keer beter te doen. 

Falen hoort echt bij het leerproces, ook in onze organisaties. Als je van dat falen iets negatiefs maakt, als je het bestraft in plaats van beloont, dan haal je het leren juist uit een organisatie. Het management heeft daarbij een belangrijke rol, want dat moet middelmatige prestaties ontmoedigen, en ‘fouten’ en lessons learned belonen. 

Managers vinden dit niet makkelijk, want dat betekent: loslaten. Regelmatig hoor ik managers uitroepen ‘moet ik dan maar iedereen laten aanklooien?’ Dat is natuurlijk het andere uiterste. Natuurlijk mag je met mensen resultaatafspraken maken en hulp bieden als het soms niet lukt. En als het keer op keer misgaat, dan grijp je in. 

Sturen op hoe iemand z’n werk doet, ontneemt iemand de mogelijkheid om van fouten te leren. Sturen op wat iemand moet doen ligt in de eerste plaats bij de klant. De klant betaalt immers wat hij wil hebben, dus daar moet je als manager ook niet bovenop willen zitten. Echt agile werken aan een lerende organisatie betekent voor de manager vooral faciliteren, organiseren dat mensen hun werk kunnen doen, bevorderen van de verbinding tussen je mensen en je klanten en erop vertrouwen dat fouten nuttige feedback en ideeën opleveren.